ستاره اي در فاصله 1300 سال نوري از زمين ثابت مي كند، آب مدت ها پيش از شكل گيري خورشيد در منظومه شمسي وجود داشته است.
به گزارش ساينس آلرت، ستاره اي در فاصله ي 1300 سال نوري از زمين يكي از رازهاي منظومه شمسي را آشكار كرد. اين ستاره ي جوان به نام V883 Orionis با ديسكي عظيم از موادي احاطه شده كه روزي براي شكل گيري سياره هاي اين منظومه متراكم مي شوند. دانشمندان داخل اين ديسك، بخار آبي كشف كردند كه با تمام گاز و غبار موجود به دور ديسك مي چرخد و روزي بخشي از اين دنياهاي فرازميني خواهد بود.
بنابراين مي توان نتيجه گرفت كه آب منظومه ي شمسي ازجمله زمين كنوني در گهواره اي گازي شكل گرفته كه خورشيد از دل آن متولد شده است؛ به اين ترتيب آب نه تنها پيش از زمين بلكه پيش از خورشيد وجود داشت و به رشد سياره مان كمك كرد. به گفته ي جان توبين از رصدخانه ي ملي راديويي ايالات متحده، منشأ آب در منظومه ي شمسي به پيش از شكل گيري خورشيد بازمي گردد.
آب در كل جهان ماده اي رايج است و زمين بدون آن به نقطه ي آبي فعلي تبديل نمي شد. آب دورتادور سطح زمين را پوشانده، به شكل بخار به جو زمين نفوذ مي كند و به شكل باران از آسمان مي بارد. شايد براي ما ماده اي پيش پاافتاده به نظر برسد اما بدون آن نمي توانيم زندگي كنيم و تقريبا كل فرآيندهاي شيميايي حيات به آن نياز دارند.
آب همچنين ماده ي مهمي در شكل گيري سياره است. ستاره ها از ابرهاي گاز و غبار متولد مي شوند؛ توده اي متراكم تحت گرانش فرومي پاشد، شبيه قرقره مي چرخد و مواد بيشتر را جذب مي كند و به اين ترتيب به ديسكي تبديل مي شوند كه ستاره ي نوزاد را تشكيل مي دهد.
پس از پايان يافتن رشد ستاره، ديگر شاخصه هاي سيستم سياره اي از باقي مانده ي ديسك شكل مي گيرند. ذرات غبار با نيروي الكترواستاتيك به يكديگر وصل مي شوند و توده هاي بزرگ تري را تشكيل مي دهند و به اين ترتيب جرمي سنگين با گرانش بالا شكل مي گيرد. بر اساس تصورها، آب نقشي اساسي در اين فرآيند دارد؛ بخار آب منجمد مي شود و مرز انجماد را تشكيل مي دهد. يخ چسبندگي لازم را به ذرات غبار مي دهد و به آن ها كمك مي كند در اولين مراحل رشد سياره اي به يكديگر بچسبند.
مي توانيم موقعيت و چگونگي شكل گيري آب را بر اساس ايزوتوپ هاي هيدروژن اندازه گيري كنيم. هيدروژن عادي هيچ نوتروني در هسته ي خود ندارد در حالي كه هيدروژن سنگين يا دوتريوم داراي يك نوترون در هسته است. مولكول هاي آبي كه داراي هيدروژن سنگين هستند با عنوان آب سنگين هم شناخته مي شوند. آب سنگين در شرايطي متفاوت با آب عادي شكل مي گيرد.
اينجا روي زمين ردپاي بخشي از آب به دنباله دارها مي رسد، زيرا نسبت ايزوتوپ آب به آب سنگين مشابه است. به اين ترتيب آب مي تواند در دنباله دارها و سيارك ها جمع شود و سپس به توده هاي سياره اي منتقل شود؛ اما چگونگي ورود آب به دنباله دارها هنوز به طور كامل توضيح داده نشده بود. توبين و گروه او با بررسي ستاره ي V883 Orionis اين راز را حل كرده اند. توبين مي گويد:
به گفته ي توبين، ستاره ي V883 Orionis مانند يك حلقه ي اتصال گمشده است. تركيب آب در ديسك شباهت زيادي به تركيب آب دنباله دارهاي منظومه ي شمسي دارد. اين شواهد تأييدي بر اين فرضيه هستند كه آب در منظومه هاي ستاره اي ميلياردها سال پيش از خورشيد در فضاي ميان ستاره اي شكل گرفته و دنباله دارها و زمين هر دو آن را نسبتا بدون هيچ تغييري به ارث برده اند.
ستاره ي V883 Orionis به دليل سرعت رشد بالا و همچنين دماي داغ تر نسبت به حد معمول، ستاره ي خاصي است. بخش زيادي از آب موجود در قرص هاي برافزايشي اطراف پيش ستاره ها منجمد است و تنها در نزديكي ستاره به شكل بخار رويت مي شود. افزايش شديد فعاليت V883 Orionis باعث شده مرز انجماد آن به نقطه اي دورتر از حد معمول برسد. هر آب نزديك تر از آن مرز انجماد، به شكل بخار است.
كشف و تحليل بخار آسان تر از يخ است بنابراين پژوهشگرها مي توانند ارزيابي مطمئني را از تركيب ايزوتوپي آب موجود در ديسك V883 Orionis انجام دهند. 1200 برابر حجم اقيانوس هاي زمين، بخار آب در اطراف V883 Orionis وجود دارد. يافته ها نشان مي دهند كل بخار موجود در منظومه ي سياره اي به صورت مستقيم از ابرهاي تشكيل دهنده ي ستاره سرچشمه مي گيرد. پژوهشگرها در مقاله ي خود نوشته اند:
گرچه هنوز بر سر مكانيزم انتقال آب روي زمين بحث هايي وجود دارد (اين فرضيه كه آب روي زمين از دنباله دارها يا سيارك ها سرچشمه گرفته است)، نسبت ايزوتوپ هيدروژن كشف شده در V883 Ori نشان مي دهد مولكول هاي آب موجود در منظومه ي شمسي حتي پيش از شكل گيري خورشيد، از فضاي سرد ميان ستاره اي سرچشمه گرفته اند؛ بنابراين مشاهدات آب در ديسك هاي تشكيل دهنده ي سياره هاي جوان به يافتن ارتباط ذخاير آبي و شكل گيري سياره هاي سنگي كمك مي كند.