معاون توسعه و راهبرد بورس تهران در گفتگو با ديجياتو اعلام كرد اجراي اوليه معاملات پاياني (TAL) در بورس، به صورت فازبندي و محدود به شركت هاي تابلوي اصلي بازار اول خواهد بود، اما اين محدوديت موقت بوده و در صورت آماده سازي زيرساخت ها، امكان اجراي اين فاز در ساير تابلوها و بازارها وجود دارد. او هدف اصلي اين اقدام را افزودن يك فاز با ريسك كمتر براي سرمايه گذاران نهادي مانند صندوق ها دانست تا بتوانند بدون قرارگيري در معرض نوسان قيمتي روزانه و با قيمت ثابت پاياني، معاملات خود را از ساعت 12:45 تا 13:00 انجام دهند.
بورس تهران ديشب در اطلاعيه خود خبر از آغاز مرحله معاملات پاياني از سه شنبه 20 آبان داد و اعلام كرد كه اوراق سهام پذيرفته شده در تابلوي اصلي بازار اول بورس تهران مشمول اين فاز مي شوند.
علي عباس كريمي، معاون توسعه و راهبرد بورس تهران، در توضيح جزئيات فاز اجرايي مرحله معاملات پاياني درگفت وگو با ديجياتو اظهار كرد:
اين برنامه در صورت آماده بودن زيرساخت هاي فني، مي تواند ساير تابلوها و بازارها را نيز در بگيرد، اما در حال حاضر، با توجه به شرايط فني و به منظور كاهش ريسك، اجراي طرح به صورت فازبندي پيش مي رود تا در گام نخست با شركت هاي تابلوي اصلي بازار اول آغاز شود. اين تصميم صرفا براي اطمينان از كاهش ريسك فرايند است و مشكلي براي اضافه شدن ساير شركت ها وجود ندارد.
زمان مناسب براي نوسان گريزها او در پاسخ به اين سوال كه ماهيت مرحله معاملات پاياني چيست؟ گفت : در تمامي بورس هاي دنيا، فاز پاياني معمولا بخشي كوتاه از جلسه معاملاتي است كه در آن معاملات بر اساس قيمتي مشخص و از پيش تعيين شده انجام مي شود. در بورس تهران نيز هدف اين است كه سرمايه گذاران بتوانند با همان اطلاعات بازار صبح، در يك مرحله مجزا و با قيمت پاياني معامله كنند.
كريمي در ادامه با اشاره به اين كه سرمايه گذاراني در بازار وجود دارند كه تمايل ندارند در معرض نوسان قيمت طي روز قرار بگيرند، ادامه داد: در بازار فعلي، يك نماد مي تواند تا 6 درصد نوسان داشته باشد؛ از منفي 3 تا مثبت 3 درصد. برخي سرمايه گذاران نهادي مانند صندوق ها و سبدگردان ها ترجيح مي دهند در اين نوسانات وارد نشوند و با قيمتي مشخص معامله كنند. مرحله معاملات پاياني دقيقا براي پاسخ به نياز اين گروه از سرمايه گذاران طراحي شده است.
معاون توسعه و راهبرد بورس تهران به بورس كشورهاي دنيا اشاره كرد و گفت: هدف از ايجاد اين مرحله، فراهم كردن يك امكان جديد براي سرمايه گذاران است تا بتوانند در فضايي با ريسك كمتر معامله كنند. چنين سازوكاري در بسياري از بورس هاي معتبر دنيا تجربه اي موفق داشته و اجراي آن در بورس تهران نيز گامي در جهت نزديك تر شدن به استانداردهاي بين المللي است. در حال حاضر، بازار ما سه فاز معاملاتي دارد و با اجراي مرحله معاملات پاياني چهارمين فاز به آن افزوده مي شود.
او همچنين با اشاره اين موضوع كه در بورس هاي ديگر دنيا، معمولا براي تعيين قيمت پاياني از سازوكار حراج پاياني استفاده مي شود، گفت: در بورس تهران، قيمت پاياني بر اساس ميانگين وزني معاملات روز با لحاظ حجم مبنا محاسبه مي شود. بنابراين در مرحله معاملات پاياني، همان قيمت پاياني روز سهم، مبناي معاملات قرار مي گيرد و بر اساس آن، جلسه معاملات پاياني برگزار خواهد شد.
در پايان، كريمي درباره جنبه هاي نظارتي و عملياتي اجراي اين مرحله نكاتي را متذكر شد و گفت كه گرچه اجراي مرحله پاياني از ساعت 12:45 خواهد بود، اما به دليل مسائل نظارتي يا فني اين احتمال وجود دارد كه همه نمادهاي تابلوي اصلي در هر روز مشمول اين فاز نشوند. در چنين مواردي، بورس تهران پيش از شروع جلسه معاملاتي، فهرست نهايي نمادهاي غير مشمول اين فاز را به طور رسمي اعلام مي كند.
خبرنگار: آوا فلاح