اكانت شبكه X رگولاتوري در پاسخ به توييت شرق در مورد افزايش قيمت بسته هاي اينترنت ثابت ايرانسل (TD-LTE) در مقابل اختلال شبانه روزي آن، اعلام كرد كه اين اختلال به دليل اختلال در عملكرد GPS است كه با توجه به شرايط خاص كشور بوده است. رگولاتوري تاكيد كرده كه اين تكنولوژي ارتباطي وابستگي زيادي به GPS دارد.
همانطور كه رگولاتوري خبر داده سرويس TD-LTE يا نسل چهارم اينترنت ثابت به شدت به GPS وابسته است، اما نه براي مكان يابي، بلكه براي زمان بندي دقيق. در كنار كاهش سرعت و اختلال در سرويس هاي TD-LTE مسيريابي از طريق مسيرياب ها توسط كاربران و رانندگان تاكسي اينترنتي هم با مشكل شديدي همراه شده است.
چرا TD-LTE به GPS وابسته است؟
TD-LTE يا Time Division LTE نسخه اي از LTE است كه زمان را بين ارسال (uplink) و دريافت (downlink) تقسيم مي كند. برخلاف FDD-LTE كه ارسال و دريافت هم زمان است، در TD-LTE همه چيز بر اساس زمان بندي خيلي دقيق انجام مي شود. در نهايت در اين تكنولوژي زمان بندي دقيق بسيار حياتي مي شود. براي اين زمان بندي، BTS يا همان آنتن هاي TD-LTE از سيگنال GPS استفاده مي كنند تا همه سلول هاي شبكه با هم سينك (synchronized) شوند. در واقع GPS نقش ساعت مركزي براي كل شبكه را بازي مي كند.
اگر GPS مختل شود و زمان بندي هم به دنبال آن دقيق نباشد، سلول ها با هم تداخل پيدا مي كنند، بسته هاي داده جا افتاده يا دچار خطا مي شوند و زوي ديگر كيفيت سرويس به شدت كاهش و حتي قطع مي شود.
چرا GPS در شرايط بحراني مختل مي شود؟
سيستم هاي حمل ونقل، ناوبري هوايي و ارتباطات زمان محور از GPS استفاده مي كنند. درگيري در يك منطقه باعث مي شود عمدي يا ناخواسته GPS منطقه مختل شود تا مانع ارسال تجهيزات يا عمليات امداد شود. در برخي جنگ هاي اخير (مانند حمله اسرائيل به غزه يا روسيه و اوكراين)، اختلال در GPS حتي پروازهاي تجاري رو هم مختل كرده بود. GPS يك ابزار كليدي براي جنگ مدرن، هدايت تسليحات، شناسايي، ارتباط، و عمليات لجستيك محسوب مي شود. به باور برخي كارشناسان، اختلال در آن، يك ابزار دفاعي و هجومي مهم محسوب مي شود.
راه جايگزيني وجود دارد؟
در شرايطي كه اختلال در GPS براي جلوگيري از خراب كاري ها در زمان جنگ ضروري به نظر مي رسد، اما آيا راهي براي كاهش اثرات اين اختلال در سرويس هاي اينترنت ثابت نسل چهارم وجود دارد.
علي راد، كارشناس شبكه، در گفت وگو با شرق اعلام مي كند كه راه هاي مختلفي براي كاهش وابستگي به GPS در سرويس TD-LTE وجود دارد كه هر كدام مزايا و چالش هاي خودشان را دارند.
به گفته او اولين راه استفاده از سيستم هاي زمان بندي مبتني بر شبكه (IEEE 1588/PTP) است. پروتكل Precision Time Protocol (PTP) يا IEEE 1588 زمان دقيق را از يك "سرور مرجع" (master clock) به آنتن هاي BTS و eNodeB از طريق شبكه منتقل مي كند. از جمله مزاياي اين روش مستقل بودن از GPS و مناسب براي شبكه هاي شهري با فيبرنوري است. اما به گفته راد اين روش معايبي هم به دنبال دارد، ازجمله اينكه به تجهيزات شبكه دقيق و پايدار نياز دارد. همچنين در شبكه هاي باز زيرساخت ضعيف يا مناطق روستايي قابل اعتماد نيست. از سوي ديگر استفاده از اين روش نسبت به قطعي يا حمله به شبكه IP آسيب پذيرتر است.
راد يكي ديگر از راه هاي كاهش وابستگي به GPS در سرويسي مانند TD-LTE را استفاده از ساعت هاي اتمي محلي يا OCXO/TCXO عنوان مي كند. او در مورد اين روش توضيح مي دهد: آنتن ها مي توانند به ساعت هاي كريستالي پايدار يا حتي ساعت اتمي روبيديوم مجهز شوند كه زمان را با دقت بسيار بالا حفظ مي كند، حتي اگر GPS قطع شود.
البته به گفته او اين روش در كنار پياده سازي پيچيده نيازمند صرف هزينه بسيار بالايي هم هست.