ضعف و قوت شبكه ملي اطلاعات در جنگ 12 روزه اقتصاد ايران: مديرعامل سازمان مردم نهاد فضاي مجازي پاك گفت: پيام رسان هاي داخلي در ايام جنگ 12 روزه اخير بهبود داشتند اما زيرساخت هاي پايه اي و حياتي كشور نيازمند توجه و تقويت جدي هستند.
به گزارش خبرگزاري اقتصاد ايران ، محمدمهدي حبيبي، مديرعامل سازمان مردم نهاد فضاي مجازي پاك اشاره به عملكرد شبكه ملي اطلاعات در ايام جنگ و قطع اينترنت بين الملل گفت: درسال هاي اخير ما بحران هاي مختلفي داشتيم كه منجر به اين شد كه در مواقع مختلف ما اتصال شبكه ملي مان را از شبكه بين الملل قطع كنيم به اين ترتيب تجربيات قطعي ارتباطات بين المللي در سال هاي 97، 98، 1401 و 1402 تجربه خوبي نبود و قطع ارتباط شبكه ملي از اينترنت جهاني منجر به اختلال جدي در دسترسي حتي به سرويس هاي داخلي مي شد. به عنوان مثال، در مواقعي پيامك فعال سازي برخي پيام رسان ها نيز به درستي ارسال نمي شد. اما در بحران اخير، يكي از پيام رسان هاي بومي توانست پاسخگوي روزانه تا 28 ميليون كاربر فعال باشد كه اين يك پيشرفت چشمگير است.
وي با بيان اينكه رسيدن به اين سطح از خدمت رساني به كاربران، نيازمند عبور از سطوح مختلف فناوري است افزود: براي عبور از سه ميليون كاربر به 20 ميليون، فناوري متفاوت تري لازم است و پس از عبور از اين آستانه، امكان سرويس دهي تا حدود 200 ميليون كاربر با همان سطح فراهم مي شود. اينكه اكنون توان پاسخگويي به بيش از 20 ميليون كاربر فراهم شده، يك دستاورد بزرگ است.
ضعف در سرويس هاي پايه، به ويژه موتور جستجو
حبيبي به ضعف موتور جستجو اشاره كرد و ادامه داد: آنچه كه به نظر نقطه ضعف محسوب مي شد در اين ايام 12 روزه جنگ، عدم آماده سازي و حمايت لازم از سرويس هاي پايه همچون موتورهاي جستجو بود چرا كه در چنين شرايطي، نبود موتور جستجوي ملي كارآمد به وضوح احساس شد. اين نقص ناشي از غفلت در حمايت و برنامه ريزي مسئولان زيرساختي كشور است. پروژه هايي مانند موتور جستجوي ملي بايد با جديت بيشتري دنبال شوند.
وي با اشاره به ساختار لايه اي شبكه ملي اطلاعات تصريح كرد: زيرساخت هاي اصلي كشور مانند مراكز داده، ذخيره سازي، مسيريابي (روتينگ) و كنترل ترافيك بايد به صورت مستقل، پايدار و قابل اتكا عمل كنند. در حال حاضر، در برخي موارد خدماتي كه بايد زيرساخت محور باشند، وابسته به اپليكيشن هايي هستند كه اين مسئله يك ضعف جدي است.
حبيبي تصريح كرد: در حال حاضر تلگرام كل فضاي ذخيره سازي فضاي ابري اش را به گوگل منتقل كرده يعني گوگل خيلي از اين سرويس ها را برايش انجام مي دهد، اين موارد بعضاً در كشور ما هنوز داراي ضعف است اما خيلي بهتر شده مخصوصاً بعد از مراكز داده اي كه راه اندازي كردند. همچنين بايد گفت كه در كشورهايي مانند چين، ابتدا استقلال فناوري در حوزه هايي مانند موتور جستجو و پيام رسان ها ايجاد شد، سپس با شركت هاي خارجي وارد مذاكره شدند بنابراين وقتي كشوري ثابت كند مي تواند نيازهاي ديجيتال مردم خود را به صورت بومي تأمين كند، آنگاه حتي شركت هاي خارجي براي تعامل اقتصادي با آن كشور، آمادگي بيشتري پيدا مي كنند.
پدافند غيرعامل و مديريت بحران سايبري؛ همچنان بلاتكليف
وي به ضعف در فرماندهي سايبري كشور در شرايط بحراني نيز اشاره كرد و افزود: در بحران هاي جدي مانند جنگ سايبري 12 روزه اخير، مشخص نبود كه مسئوليت اصلي مديريت فضاي سايبري كشور با كدام نهاد است. اين بلاتكليفي، ناشي از خلأ قانوني و ساختاري است كه بايد هرچه سريع تر توسط شوراي عالي فضاي مجازي يا مجلس شوراي اسلامي برطرف شود.در بخش هايي مانند امنيت داده ها، بكاپ گيري از سرورها، و مقاوم سازي مراكز داده، نياز به تدابير دقيق تر پدافند غيرعامل وجود دارد. هك اخير بانك سپه يك هشدار جدي در اين زمينه بود.
مديرعامل فضاي مجازي پاك همچنين نقش رسانه ها را در فضاي مجازي مهم دانست و افزود: متأسفانه برخي رسانه ها در مواجهه با موضوعاتي مانند فيلترينگ، به جاي بررسي ابعاد ملي و امنيتي، رويكردهاي سياسي يا انتخاباتي را در پيش مي گيرند.منافع ملي نبايد قرباني رقابت هاي سياسي شود. اگر يك تصميم نادرست، مانند بازگشايي بدون برنامه ريزي يك پيام رسان خارجي گرفته شده، بايد با شجاعت و صداقت درباره آن بازنگري صورت گيرد.
استقلال سايبري، ضرورتي اجتناب ناپذير
حبيبي در پايان گفت: ما بايد به استقلال در حوزه سايبري ايمان داشته باشيم. اين استقلال به معناي قطع ارتباط با جهان نيست، بلكه به اين معناست كه در مواقع اضطراري، بتوانيم نيازهاي مردم را در داخل پاسخ دهيم. اين استقلال، نه تنها موجب قدرت داخلي مي شود، بلكه تعاملات بين المللي را نيز تقويت خواهد كرد.