تهران- ايرنا- همراه داشتن گوشي براي دانش آموزان در مدرسه همواره موضوعي بحث برانگيز بوده است و از آنجا كه بردن گوشي در بسياري از مدارس ممنوع است، گاهي شاهد بحث بين دانش آموزان دوره متوسطه و مديراني هستيم كه گوشي را از آنها مي گيرند و دانش آموزان با التماس مي خواهند كه گوشي آنها بازگردانده شود.
گروه جامعه ايرنا - گسترش فناوري هاي ارتباطي و ورود تلفن هاي همراه به زندگي روزمره، جوامع را به طور فزاينده اي با چالش هاي جديدي در حوزه آموزش مواجه كرده است به طوري كه برخي كشورها داشتن گوشي براي دانش آموزان در مدارس را ممنوع كرده اند. به طور مثال آنتوني آلبانيز نخست وزير استراليا اعلام كرده كه دولت اين كشور استفاده كودكان از شبكه هاي اجتماعي را براي گروه سني زير 16 سال ممنوع مي كند. براين اساس حداقل سن كودكان براي ورود به سايت هايي مانند فيسبوك، اينستاگرام و تيك تاك تعيين نشده است اما انتظار مي رود بين 14 تا 16 سال باشد. دليل اين كار آسيب هاي اجتماعي ناشي از شبكه هاي اجتماعي عنوان شده است.
در فرانسه، 200 مدرسه در سال تحصيلي 2024-2025 يك طرح جديد به نام «وقفه ديجيتال» را به طور آزمايشي اجرا مي كنند و در مجارستان قانون ممنوعيت استفاده از تلفن همراه در مدرسه اجرايي شده است كه البته مورد پسند همه نيست. در يونان، دانش آموزان مي توانند تلفن همراه خود را به مدرسه بياورند اما در تمام ساعات كلاس، گوشي بايد داخل كيف باقي بماند. در هلند دانش آموزان از مقطع ابتدايي، مجاز به آوردن گوشي همراه به كلاس نيستند. دانمارك نيز امسال در حدود 200 مدرسه به صورت آزمايشي تدابير ممنوعيت تلفن همراه را به اجرا گذاشت. در ايتاليا استفاده از تلفن همراه در مدارس تا پايان دوره راهنمايي از سپتامبر 2024 ممنوع شده است.
ممنوعيت استفاده از گوشي در مدارس در كشورهاي مختلف، بيشتر در مقطع ابتدايي اعمال شده است چراكه اعتقاد بر اين است كه گوشي همراه باعث حواس پرتي دانش آموزان مي شود. در ايران، براساس آيين نامه انضباطي، ورود موبايل به مدارس ممنوع است اما با شيوع كرونا اين قانون تاحد زيادي نقض شد و اكنون نيز دستورالعمل مشخص جديدي براي آن نيامده است. شايد بتوان گفت بردن گوشي به مدارس سليقه اي است يعني برخي مديران سختگيري كرده و بردن گوشي به مدارس را ممنوع كرده اند و برخي ديگر اجازه مي دهند.
اگرچه بردن گوشي به مدارس به دليل حواس پرتي دانش آموزان از يكسو مورد نقد است اما از سوي ديگر به دليل ايجاد شبكه مجازي شاد از سوي آموزش و پرورش، حضور دانش آموزان در فضاي مجازي، اجتناب ناپذير است همچنين دانش آموزان به ويژه در دوره متوسطه، دور ماندن از گوشي موبايل برايشان سخت است.
مخالفان استفاده از اين وسايل نوين الكترونيكي معتقدند كه گوشي ها باعث حواس پرتي و كاهش تمركز دانش آموزان در كلاس هاي درس مي شوند، از سوي ديگر، برخي اعتقاد دارند كه در دنياي مدرن و با توجه به نياز روزافزون به ارتباطات ديجيتال، نمي توان دانش آموزان را از اين ابزارهاي ضروري محروم كرد. به ويژه در دوران شيوع كرونا كه آموزش به طور گسترده اي به فضاي مجازي منتقل شد، تلفن همراه نقش مهمي در تسهيل فرايند آموزشي داشت. اما به راستي مضرات و مزاياي همراه داشتن موبايل براي دانش آموزان چيست؟
برهم زدن تمركز از مضرات استفاده از گوشي هاي همراه در مدارس
مطالعات مختلف نشان مي دهند كه استفاده از گوشي در مدارس زمينه هاي كاهش تمركز و افزايش حواس پرتي، افزايش احتمال وقوع رفتارهاي ناپسند، تضعيف روابط اجتماعي و مهارت هاي ارتباطي و مشكلات جسمي مانند خستگي چشم را فراهم مي كنند. از سوي ديگر اين مساله، چالش هاي نظارت و كنترلي را نيز موجب مي شود.
يكي از بزرگترين نگراني هاي والدين و معلمان درباره استفاده از گوشي هاي همراه در مدارس، تاثير آنها بر تمركز دانش آموزان است. گوشي ها با داشتن امكانات مختلفي مانند بازي هاي آنلاين، شبكه هاي اجتماعي و پيام رساني، به راحتي مي توانند توجه دانش آموزان را از محتواي درسي منحرف كنند. تحقيقات نشان مي دهد كه استفاده از گوشي همراه در حين تدريس باعث كاهش كيفيت يادگيري و پايين آمدن عملكرد تحصيلي مي شود.
جامعه شناس و مدرس دانشگاه در اين رابطه مي گويد: به شدت مخالف بردن گوشي به محيط آموزشي هستم. چون بردن گوشي در مدرسه باعث مي شود تمركز كودكان به هم ريخته مي شود و آسيب جدي به يادگيري مي زند.
دكتر محمد حيدرپور در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود: هنگامي كه خودم در دانشگاه تدريس مي كنم، دانشجو حين درس، يك نگاهش به من است و يك نگاهش به گوشي. معلوم است كه چنين دانشجويي، مفاهيم را متوجه نمي شود.
به اعتقاد حيدرپور، يكي از مهمترين عوامل افت تحصيلي دانش آموزان و دانشجويان، بردن گوشي به مدارس و دانشگاه ها است كه بطوري كه تمام زحمات معلمان و اساتيد به هدر مي رود.