در هر حوزهاي هستند افرادی که همواره ادعای بهترین بودن در آن حوزه را دارند. حال آنکه شاید حتی کوچکترین سر رشتهاي در آن حوزه نداشته باشند.
شاید با افرادی که همواره سعی ميکنند ژست هنرمندان را به خود بگیرند و خود را به نوعی فردی هنرمند در اجتماع جا بزنند برخورد داشتهاید. افرادی با ظاهری ژولیده و لباسهايي عجیب. افرادی که سعی ميکنند اطلاعاتی اندک را در ذهن خود انباشته نگه دارند و در جمعهاي دوستان با بهکار بردن لغات قلمبه سلمبه از کتابهاي نخوانده یا فیلمها و تئاترهای ندیده صحبت کنند.
البته مشابه این افراد در تمام حوزهها وجود دارند. افرادی که فکر ميکنند با چنین برخوردهایی ميتوانند برای خود پرستیژ اجتماعی جمع کنند. سعی نداریم در این مطلب به روانشناسی چنین پدیدهاي بپردازیم، اما در نظر داریم که هر چند اندک این بحث را در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات دنبال کنیم. در حوزه دیجیتال افرادی وجود دارند که دوست دارند خود را گيك یا خوره لوازم دیجیتالی نشان دهند. البته این گيكها در سایر حوزهها هم وجود دارند.
گيك کیست؟
گیک (به انگلیسی: Geek) امروزه معانی بسیار زیاد و غیرقابل توافقی دارد ولی شاید بین تعاریف گوناگون این تعریف که «گیک کسی است که بر اساس شور و اشتیاق به پیش ميرود» از همه صحیحتر باشد. گیکها کارها را انجام ميدهند چون از آنها لذت ميبرند یا در آنها مجالی ميبینند برای ارزیابی قابلیتهایشان. مشوق اولیه آنها پول یا شهرت نیست. گیکها معمولا تمرکز بر موضوعی را مهمتر از نیاز به پذیرش اجتماعی ميبینند و به همین دلیل معمولا همنوایی اجتماعی آنها کم است و از نظر دیگران آدمهاي عجیب و غریبی به نظر ميرسند. این جدا شدن از اجتماع ممکن است به دلیل شکل، موضوع یا عمق علاقه آنها باشد.
به افراد مختلف با فعالیتهاي گوناگون گیک گفته ميشود و گیک بودن منحصر به یک نوع فعالیت نیست مثلا برخی از افرادی که در رده گیکها قرار ميگیرند عبارتند از فردی که به تکنولوژی خصوصا حوزه کامپیوتر و رسانههاي دیجیتالی علاقه مند است و سعی ميکند ناممکنها را در این حوزه با تلاش و فعالیت شبانه روزی و تمرکز بالا روی موضوع مورد نظر ممکن سازد. این نوع افراد به نوعی معادل واژه کلاسیک هکر هستند ولی نباید فراموش کرد در اکثر موارد فعالیت آنها در هک کردن سخت افزار یا نرمافزاری خاص منجر به استفاده بهتر و راحتتر عموم از آن ميگردد نه آسیب رساندن یا سرقت اطلاعات!
فردی که خودش را وقف مساله یا موضوع خاصی ميکند طوری که ممکن است از جریان اصلی زندگیاش خارج شود. این امر بر حسب اشتیاق بالای آن فرد به موضوع یا شکل قضیه است اما محدودیتی برای اینکه فرد روی چه چیزی متمرکز شده است وجود ندارد یک گیک ميتواند زمینه فعالیتش ریاضی، علوم مهندسی، مسائل ماورايی، کامپیوتر، هنر و... باشد.
کلا افرادی که در رده گیکها قرار میگيرند طیف وسیعی هستند و ميشود مثالهای گوناگونی را برای آنها زد و اینها فقط نمونهاي از این دسته افراد هستند، اما اصلا واژه گیک یا G.E.E.K از کجا آمده است؟ گیک در اصل یک مخفف است از عبارت General Electrical Engineering Knowledge. گیکها شیفته تکنولوژی هستند، بهخصوص شیفته الکترونیک، رایانه و ابزار و ملزومات صوتی و تصویری. برای یک گيك داشتن یک شناسه الکترونیک منحصربفرد و ویژه گاه از داشتن نام و نام خانوادگی واقعی مهمتر است. آدمهاي معمولی در برخورد و معاشرت با این افراد به احتمال قوی دچار مشکل خواهند شد و اصطلاحات، شوخیها و علایق او را درک نميکنند. البته سعی داریم در این گزارش به افرادی اشاره کنیم که دوست دارند خود را یک گيك جا بزنند.
شبه خورههاي پولدار
همانطور که گفتیم گيكها افرادی هستند حرفهای. اما در نقطه مقابل آنها یعنی شبه گيكها هیچ سر رشتهاي از حوزه خود ندارند. به عنوان مثال افرادی که سعی دارند به هر قیمتی که شده تکنولوژیهاي جدید را در اختیار داشته باشند حتی اگر اصلا ندانند این فناوری یا تکنولوژی به چه درد ميخورد. نمونه این افراد همانهایی هستند که چند ده میلیون تومان برای یک سیمکارت هزینه ميکنند. برای سیم کارتی که حتی شاید به شکل دائم هم از آن استفاده نکنند.
شاید شما هم دیده باشید افرادی را که همواره منتظرند اولین نفر در خریدن یک گوشی جدید باشند. اصلا همین افراد هستند که به نوعی باعث به وجود آمدن قیمتهاي عجیب و غریب در بازار ميشوند. به عنوان مثال در بازار تلفن همراه شنیده شده است که اولین گوشی گلکسی اس 3 که سه هفته پیش به فروش رفت با قیمتی نزدیک به 5 میلیون تومان در اختیار متقاضی آن قرار گرفت. اما به نظر شما این کاربر اصلا ميداند که این گوشی چه قابلیتهایی دارد؟ یا آیا از تمام قابلیتهاي آن استفاده ميکند؟ طبیعتا پاسخ به تمام این جوابها منفی است. شبه گيكهاي حوزه دیجیتال بیشتر به فکر فخر فروشی هستند تا استفاده تکنولوژی. حتما شما هم تا به حال با افرادی مواجه شده اید که تمام وسایل دیجیتالی و کامپیوتری شان از یک برند خاص است.
به عنوان مثال اپل. شبه گيك نامبرده علاوه بر داشتن گوشی آيفون 4 اس از لپتاپ مکبوک پرو 15 اینچاش در کنار مکبوک ایر 13 اینچ و آيپد سه 64 گيكابایتی هم استفاده ميکند. البته استفاده که چه عرض شود! وی حتی یک آيمک هم برای تزئین میز دفتر کارش تهیه کرده است. خلاصه اینکه شبه گيكها همواره سعی ميکنند هزینههاي گزافی را برای متمایز نشان دادن خود خرج کنند و این درحالی است که از هیچ کدام از قابلیتهاي موجود این وسایل بهره و استفادهاي نميبرند.
به هر حال اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که تحت تاثیر جو قرار گرفته و اقدام به صرف هزینه برای خرید تجهیزات دیجیتالی ميکنید، اگر شما هم هر سه ماه یکبار گوشی موبایل خود را بیخود و بیجهت تعویض ميکنید یا دوست دارید اولین فردی باشید که جدیدترین لپتاپ تازه عرضه شده در بازار را خریداری کنید و البته هیچ استفاده حرفهاي هم از آن نبريد باید گفت که شما هم یک شبه گيك هستید.
شاید ذکر این نکته نیز خالی از لطف نباشد که شاید در سایر حوزهها تمایز بین افراد حرفهاي با افرادی که سعی ميکنند خود را به نوعی حرفهاي نشان دهند سخت باشد، اما در حوزه دیجیتال و به دلیل اقبال نسل جوان به این قابلیتهایی که این حوزه برای آنها به ارمغان آورده است زیاد سخت نیست. پس توصیه ما به شما این است که دست از کلاس دیجیتالی گذاشتن بر دارید چرا که شاید روزی دستتان رو شود.